Patates Böceklerinin Kış Uykusu, Obeziteye Çare Olabilir

Afyonkarahisar Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Umut Toprak ve ekibinin gerçekleştirdiği çalışma, dünyanın önde gelen bilim dergilerinden biri olan “Proceedings of the National Academy of Sciences”ta (PNAS) yayımlandı.

Araştırma sonuçlarına ilişkin AA muhabirine bilgi veren Toprak, MOLEN’de 2014’ten bu yana böcekler üzerinde çalıştıklarını belirtti.

Toprak, karaciğer yağlanması, obezite ve diyabet gibi sağlık sorunlarının birçok insanı etkilediğine dikkat çekerek, bu hastalıkların tedavisinde fare, sıçan ve sirke sineği gibi modellerin kullanıldığını ifade etti.

Patates böceklerinin, yağ depolama ve yakma özellikleri yerine, herhangi bir moleküle karşı tepki gösterme ve durum tespiti için kullanılan canlılar olduğunu belirten Toprak, son çalışmalarında patates böceği üzerinde araştırma yapmayı tercih ettiklerini açıkladı.

“Patates Böcekleri 6 Ay Yemeden ve İçmeden, Kışı Toprak Altında Geçiriyor”

Prof. Dr. Toprak, patates böceklerinin kış uykusuna yatan canlılar olduğunu söyleyerek, “Patates böceğinde önemli bir noktadan başladık, bu canlıların kışın ‘hibernasyon’ dediğimiz kış uykusuna yatmalarıydı. Patates böcekleri yaklaşık 6 ay boyunca hiçbir besin tüketmeden, toprak altında kışı geçiriyordu. Bu durumu nasıl başardıklarını sorguladık ve özellikle daha önce biriktirdikleri yağların süreci atlatmalarındaki temel enerji kaynağı olduğunu keşfettik.” dedi.

Yapılan analizler sonucunda, patates böceklerindeki lipit metabolizmasıyla ilişkili genlerin insanlarda bulunan genlerle benzerlik gösterdiği ortaya çıktı. Bu benzerlikten yola çıkarak, insanlardaki yağ yakma süreçlerini anlamaya ve karaciğer yağlanması gibi hastalıkların nedenlerini araştırmaya başladıklarını belirten Toprak, patates böceklerinin yağları başarılı bir şekilde nasıl yaktığını incelediklerini ifade etti.

“Besinlerin Şeker İçeriği, Yağlanmada Önemli Bir Parametre”

Prof. Dr. Umut Toprak, çalışmada önemli bulgulardan birinin patates böceklerindeki şeker-yağ ilişkisi olduğunu aktardı. Patates böceklerinde biriken yağların besinlerden mi geldiği sorusunu araştırdıklarını belirten Toprak, böceklerin besinlerdeki yağları yanı sıra şekerden elde ettikleri yağları da biriktirdiklerini gözlemlediklerini söyledi.

Patates böceklerinin, patates bitkisinin yapraklarında beslendiği sırada yoğun miktarda şeker aldığını vurgulayan Toprak, bu şekerin lipit üretimi için kullanıldığını açıkladı. Bu durumun, insanlarda da yağ sentezinde şekerin rolünü gösterdiğini belirten Toprak, besinlerin şeker içeriğinin yağlanma sürecinde dikkate alınması gereken bir parametre olduğunu bildirdi.

“Obezite gibi Hastalıkların Arkasındaki Mekanizmayı Anlamak Önemli”

Patates böceklerinin yağ biriktirme ve yakma mekanizmalarının anlaşılmasının insanlardaki karaciğer yağlanması ve obezite gibi sağlık sorunlarının çözümüne ışık tutabileceğini vurgulayan Toprak, “Patates böceklerindeki yağlanmanın, hayatta kalma mücadelesi anlamına geldiğini gördük. Bu canlılar, yağları depolayıp kış boyunca yakabilen mekanizmalara sahipler. Bu genler insanlarda da bulunuyor ve yağların biriktirilip yakılmasında rol oynuyor.” dedi.